Blog Archives

DƏNİZ SUYUNUN EKOSİSTEMƏ TƏSİRİ

  • DenizDəniz suyunun duzluluğu necə meydana gəlmişdir?
  • Dəniz suyunun duzluluq faizi nə üçün dəyişmir?
  • Okeanlarda yaşayan planktonlar dünyanın temperaturuna necə təsir edir?

Dəniz suyunun duzlu olduğu hamıya məlumdur. Dəniz suyunun duzluluğu çox həssas ölçüdədir. Aparılan tədqiqatlarla dəniz suyunun orta duzluluq dərəcəsinin 3.5% olduğu və bu faizin sabit qaldığı müəyyən edilmişdir. Bu, 1 mil (1.6 km) suda təqribən 186 milyon ton duz olması deməkdir. Məsələn, okeanlardakı bu qədər duz ilə qitələri 152300 metr qalınlığında duz təbəqəsi ilə tamamilə örtmək mümkündür.

davamı »

Bölmə: Planetimiz  Şərh yaz

Dəfələrlə istifadə edilə bilən yapışqan

gekoKərtənkələyə bənzəyən və tavanda yerimə qabiliyyətinə sahib olan gekoların ayaq dabanının quruluşundan ilhamlanan alman alimləri dəfələrlə istifadə edilə bilən güclü bir yapışqan icad etdilər. Kiel Universiteti Zoologiya Universitetinin tədqiqatçıları böcəklərin və geko kimi sürünənlərin divara dırmaşma və tavanda yeriyə bilmə xüsusiyyətlərini araşdırdılar və heyvanların bu xüsusiyyətini silikon vasitələrlə təqlid etməyi bacardılar. Bu şəkildə istehsal olunan yapışqanlar geridə iz buraxmır və sualtında istifadə edilə bilir. Tədqiqatçılar böcək qanadları, ilan dəriləri və yapışmağa mane olan bitkilərdəki yapışqanlıq xüsusiyyətlərini təqlid etmək üçün tədqiqat aparırlar.

Bölmə: Heyvanlar Aləmi  Açar sözlər:  Şərh yaz

BƏDƏNİMİZDƏ FÖVQƏLADƏ HALLARDA FƏALİYYƏTƏ KEÇƏN MÜDAFİƏ ÜSULLARI

bedenİnsan orqanizmi qüsursuz müdafiə sistemi ilə birlikdə yaradılmışdır. Huşunu itirmək, asqırmaq, hərarətin qalxması, qaralmaq, hıçqırmaq kimi gündəlik həyatda bizə adi gələn bədəndəki reaksiyalar, əslində, Allah’ın orqanizmimizdə yaratdığı müdafiə mexanizmləridir.

 

Asqırmağın qarşısının alınmasını həkimlər nə üçün tövsiyə etmirlər?

Asqırarkən gözlərimizi qırpmamaq nə üçün mümkün deyil?

Çox vaxt tərsinə düşünülsə də, hərarətin qalxması, əslində, xəstəliyin mənfi əlaməti deyil. Bəs nə üçün xəstələndikdə hərarətimiz qalxır?

Hıçqırmaq həzm sistemimizə necə kömək edir? davamı »

Addımlarını sayaraq istiqaməti müəyyən edən qarışqalar

qarisqaElm adamları uzun illərdir qarışqaların qida axtarmaq üçün uzun məsafələr qət edib, sonra heç azmadan yuvalarına necə qayıtdıqlarını araşdırırlar. Xüsusilə Saxara səhrasında yaşayan səhra qarışqalarının günəş vasitəsilə istiqaməti müəyyən etdikləri məlum olsa da, onların bu diqqətçəkən xüsusiyyəti elm adamlarını bu sahədə daha dərin tədqiqatlara təşviq etmişdir.

Səhralarda istiqaməti müəyyən etməyə kömək edən heç bir iz və ya işarə olmadığı halda, ziqzaq xətt üzrə yem axtaran Saxara qarışqalarının yem tapdıqdan sonra gəldikləri ziqzaq yolun əksinə, düz xətt üzrə yüz metrlərlə yolu qət edib yuvalarına qayıtdıqları və bunun üçün Günəşdən istifadə etdikləri bundan əvvəl elmə məlum idi. davamı »

“Ara keçid fosil tapıldı” iddiası saxtakarlıqdır

fosilDarvin dövründə ara keçid fosillərin yoxluğu həll olunacaq problem kimi görünürdü. Darvin yer üzünün təbəqələrində nəzəriyyəsini təsdiqləyəcək heç bir ara keçid fosili tapılmamasını təəccüblə qarşılayır, amma yenə də onların gələcəkdə tapılacağına inanırdı. “Növlərin mənşəyi” kitabının “Nəzəriyyənin qarşısında duran çətinliklər” fəslində mövzu ilə bağlı bunları yazmışdı:

 Əgər, həqiqətən, növlər digər növlərdən tədricən törəyibsə, nə üçün saysız-hesabsız ara keçid formaya rast gəlmirik? Nə üçün bütün təbiət qarışıqlıq halında deyil, tamamlanmış və yerli-yerindədir? Saysız-hesabsız ara keçid forması olmalıdır, bəs nə üçün yer üzünün bu qədər çoxsaylı təbəqəsində tapa bilmirik…. Nə üçün hər geoloji forma və hər təbəqə belə formalarla dolu deyil? Geologiya yaxşı dərəcələndirilmiş proses üzə çıxarmır və bəlkə də bu mənim nəzəriyyəmə qarşı irəli sürüləcək ən böyük etiraz olacaq.

Darvinin ümidini təkzib edən və təqribən 150 ildən bəri tapılmayan ara keçid fosilləri Darvinin nəzəriyyəsinə, həqiqətən də ən böyük etiraz kimi ortaya çıxdı. davamı »

Təbii təmizləyici: lotus bitkisi

lotusLotus bitkisi (ağ su zanbağı) palçıqlı və çirkli mühitlərdə bitir. Buna baxmayaraq, bitkinin yarpaqları həmişə təmiz olur. Çünki bitki üzərinə çox cuzi toz dənəsi belə düşən kimi dərhal yarpaqlarını yelləyir və toz zərrəciklərini müəyyən məsafəyə doğru itələyir. Yarpağın üzərinə düşən yağış damcıları da bu nöqtələrə doğru yönləndirilir və buradakı tozları yuyub aparır.
Lotus bitkisinin bu xüsusiyyəti bina səthinin dizaynı üçün araşdırmaçılara yeni üfüq açıb. Bundan ilham alan tədqiqatçılar Lotusun yarpağı kimi, yağış sularını istifadə edərək üzərindəki çirki təmizləyən bina səthləri üzərində işə başlayıblar. Bu işlərin nəticəsində ISPO adlı bir alman şirkəti “Lotusan” adı verilən səthörtmə maddəsini istehsal ediblər. Asiya və Avropadakı satış nöqtələrindən bazara təqdim edilən bu məhsul üçün “yuyucuya ehtiyac olmadan 5 il ərzində özünü təmiz saxlayacağı zəmanəti” belə verilib.

Təbiətdəki bir çox canlı səthlərini qoruyan müxtəlif xüsusiyyətlərə malikdir.

KENQURU BALALARINA XÜSUSİ QAYĞI

kenguruYeni doğulmuş kenquru balası lobya dənəsi boyda olur, ayaqları hələ yeni inkişaf etməyə başlayır. Kenquru balaları doğulduqda kor olurlar. Çünki kenquru balaları ana bətnində inkişaflarını tamamlamadan dünyaya gəlirlər. Buna görə, balalar üçün analarının bədənində hazırlanmış tüklü kisə çox mühüm qorunma yeridir. Bu kisə bala böyüdükcə genişlənir. Kisənin girişində balanın düşməsinin qarşısını alan xüsusi əzələlər var. Bu əzələlər ana kenquru suya girdikdə də suyun içəriyə dolmasının qarşısını alır.

(Creation, vol.20, n.3, June-August 1998, səh. 29)

Kenquruların südü də balalarının tam tələbatına uyğun xüsusiyyətdədir. Südün tərkibindəki yağ və digər birləşmələr balanın böyüməsinə və ehtiyaclarına uyğun olaraq dəyişilir.

Şübhəsiz ki, kenqurunu bu xüsusiyyətlərlə yaradan Allah’dır.

Bölmə: Heyvanlar Aləmi  Açar sözlər:  Şərh yaz

Doğuşunu təxirə salan canlı

mosquitoİnsanlar üçün qeyri-real görünən bir çox şey heyvanlar tərəfindən rahatlıqla həyata keçirilir. Məsələn, insanlar hamiləlik müddətini uzada bilməzlər, amma bəzi canlılar bunu asanlıqla edə bilirlər.

Allah ağıla, zəkaya və hətta bəzən beyinə belə sahib olmayan canlılara heyrətamiz işlər etdirir. Bunlar arasında ən çox qarşılaşdığımız və bəlkə də ən az əhəmiyyət verdiyimiz canlı növlərindən biri ağcaqanadlardır.

Uçuşundakı üstün dizaynından, yumurtaları üçün torpağın nəmini və temperaturunu ölçməsinə və kamuflyaja qədər bir çox fövqəladə qabiliyyətə sahib olan ağcaqanadların ən əhəmiyyətli xüsusiyyəti doğuşunu gecikdirə bilməsidir. davamı »

Bal arısı

ariBal arısı dayanmadan və dincəlmədən gündə iyirmi min çiçəyə qonur. Həyatı boyu  2.000.000 km-lik yol qət edir və bu məşəqqətli işin nəticəsi olaraq bizə bal kimi dadlı qida verir.

1-Arıya bal hazırlamaq qabiliyyətini kim öyrədib? Bütün insanlar toplanıb bir qramını belə hazırlaya bilmədiyi balı bu həşərat necə düzəldir? Yoxsa bizdən ağıllıdır?

2-Arının təkcə bal hazırlamağı bilməsi kifayət deyil. Bal həm də insan üçün çox faydalıdır. Deməli, balı hazırlayanın insan orqanizmi barədə məlumatı olmalıdır. Halbuki, arıda belə bir elmi yoxdur.

3-Balı hazırlayıb insanlara yedirtmək rəhmət və şəfqətin əsəridir. Halbuki, arının bizə qarşı nə mərhəməti, nə də şəfqəti var. Buna dəlil isə fürsət tapdıqda bizi zəhərli iynəsi ilə sancmasıdır. Elə isə bizə qarşı mərhəmət edən və şəfqət bəsləyən kimdir?

4-Arı çiçəklərin tozlanmasında da böyük rol oynayır. Çiçək tozlarını bir çiçəkdən başqa çiçəyə daşıyaraq bitkilərin çoxalmasına kömək edir. Arı bir çiçəyə qonduqda yapışqan, sıx tükləri çiçək tozuna bulaşır. Sonra həmin bitkinin başqa fərdinə qonaraq çiçək tozlarını ona bulaşdırır. Bu vəzifənin icrasında isə maraqlı bir səhnə meydana gəlir. Bal arısı qızılgülə qonsa, ətrafdakı qızılgül çiçəkləri bitənə qədər başqa növə qonmur. Bunun səbəbi isə budur: əgər fərqli çiçəklərə qonsaydı, çiçək tozları fərqli gül növlərinə daşınacağına görə döllənmə meydana gəlməz və çiçəklərin nəsli kəsilərdi. Bəs, görəsən, bal arıları çiçəkləri necə tanıyır? Çiçəklərin nəslinin davam etməsi üçün bu yorucu səyahəti nə üçün edir?

5-Bal arısının kiçik qarnında bal hazırlamaq və balı zəhərə qarışdırmamaq kimi möcüzəvi işin icraçısı Allah’dan başqa kim ola bilər?

 

Bölmə: Heyvanlar Aləmi  Açar sözlər: , ,  Şərh yaz

Beyinin insan davranışlarını istiqamətləndirən hissəsi: beyinin ön payı

beyin• Bir insan hərəkətlərini istiqamətləndirən qərarlar verərkən, bunu bir robot kimi məntiq qaydalarına əsasən etməz. Vicdanını dinləyər, hisslərini də buna əlavə edər. Elmi araşdırmalar beyinin ön payında mövcud olan “ventromedial prefrontal korteks” adlı hissənin bu qərarları verməsində əsas rol oynadığını müəyyənləşdirmişdir.

• Bəs beyinin bu hissəsinin olmaması insanı hansı mənfi davranışlara sürükləyə bilər?

Özünü idarə etmə, nəticə çıxarma, incə düşüncəli və nəzakətli olma, qətiyyət kimi bir çox müsbət davranışlara beynimizin ön payı nəzarət edir. Normal insanın beyninin ön payında yüksək bir hərəkətlilik olduğu məlumdur. Bu hərəkətlilik insanın hisslərinin fərqinə varmasını təmin edir. Sevgi, xoşbəxtlik, qorxu, peşmançılıq, günahkarlıq kimi romantik reflekslərin olması beyindəki ön payın yaxşı işlədiyini göstərir. Beyinin ön payının işləmə mexanizmi araşdıran elm adamları heyrətamiz nəticələrlə qarşılaşmışlar. davamı »